TERYTORIALNE ZACHOWANIE SIĘ U PSÓW

Instynkt terytorialny

Terytorialne zachowanie u psów domowych przypomina nam o ich przodkach podobnych do wilków. Zachowanie terytorialne obejmuje agresję terytorialną defensywną i ofensywną, znakowanie terytorialne (mocz, kał, skrobanie itp.) i rozpoznanie terytorium.

Rozpoznanie terytorium

Informacje zgromadzone podczas badania terytorium przez dzikie zwierzęta mają olbrzymie znaczenie dla ich możliwości przeżycia. Regularne patrole dostarczają im szczegółowych informacji dotyczących naturalnych zasobów terenu, rozpoznanych po zapachu ofiar. Badanie terytorium umożliwia im także wykrycie intruzów, którzy mogliby z nimi konkurować w zdobywaniu żywności i wody lub zagrażać bezpieczeństwu młodych. U samców występuje skłonność badania większych obszarów niż u samic, a młode samce często odchodzą od sfory i wędrują samotnie lub w małych grupach.

Znakowanie terytorium

Psy „zaznaczają” swój teren pozostawiając na nim mocz lub kał. Mocz może być wydalany w przysiadzie lub na stojąco z podniesioną nogą. Zarówno samce jak i samice oddają mocz w tych pozycjach, chociaż pionowe powierzchnie są częściej znaczone przez dojrzale samce i być może przez dorosłe samice. Krążenie psa wokół granic swojej posiadłości jest tym samym, co patrolowanie terytorialne wykonywane przez jego dzikich krewnych. Niezaznaczone obszary, jak również poprzednie ślady innych psów, znakowane są przez pozostawienie świeżego moczu lub kału.

Terytorium psa obejmuje obszar otaczający jego dom, i ewentualnie te miejsca, które pies zbadał lub które wiąże silnie z Wami: Wasz samochód, ścieżki po których spacerujecie czy nawet dom przyjaciela lub krewnych w innym mieście.

Agresja terytorialna

Wczesne przejawianie agresji

Agresja terytorialna może się zacząć, gdy pies osiąga dojrzałość płciową w wieku 6 miesięcy, ale może nie w pełni się rozwinąć aż do wieku około 3 lat. Psy nie rodzą się z jednakowym instynktem terytorialnym. Niektóre psy wyraźnie go wykazują już w młodym wieku, podczas gdy inne nigdy nie wykazują takiego zachowania. Wielu właścicieli psów pozytywnie ocenia agresję terytorialną. Pies, którego nagradza się za szczekanie, kiedy jest niepokojony przez hałas na zewnątrz, może w końcu stać się dobrym psem stróżującym. Jednak w większości wypadków, dla przeciętnego właściciela zwierzęcia, może być trudne wyszkolić go na psa stróżującego, jeżeli nie miał on przedtem wrodzonych do tego predyspozycji. Dlatego wzbudzająca grozę duża wielkość psa może kompensować jego towarzyski charakter.

Wyuczona umiejętność

Niepożądane zachowanie terytorialne może być bezwiednie wzmagane przez właścicieli psów. Szczekanie i inne formy agresji terytorialnej mogą się nasilać przez zwracanie uwagi na nie, nawet jeżeli jest to czynione w formie nieprzyjaznej jak łajanie. Tolerowanie takiego niewłaściwego zachowania oznacza to samo, co zachęcanie do niego.

Rozwiązanie problemu

Jeżeli charakter terytorialny Waszego psa stwarza problem, trzeba nauczyć go granic zachowań możliwych do przyjęcia. Należy przeszkolić psa wykonywać komendę „siadać” i „zostań”, gdy ktokolwiek, wliczając Was, wchodzi lub wychodzi z domu. Jeżeli będzie to niezbędne, należy podczas treningu używać smyczy. Uczenie psa przyjmowania łagodnej, kontrolowanej postawy ugruntowuje jego podporządkowaną pozycję. Pies stopniowo zrozumie, że nie musi bronić się ani obawiać osób odwiedzających.

Obrona terytorialna u samców nie zmienia się pod wpływem kastracji, chociaż, może to spowodować zmniejszenie rozmiaru jego terytorium i częstotliwość jego znakowania. Inne rodzaje agresji, na które mają wpływ hormony płciowe, mogą jednakże wpływać na nasilenie agresji terytorialnej, zwiększając motywację psa lub wpływając na jego ogólne pobudzenie.

Listonosze i inni intruzi

Ludzie i inne psy przechodzące kolo Waszego domu są dla psa terytorialnego potencjalnymi intruzami. Uprawiający jogging, a nawet pojazdy mechaniczne mogą wyzwalać agresywne reakcje. Zdecydowane zbliżenie się intruzów takich jak listonosze, może być szczególnie zagrażające. Na przykład, reakcja psa na mundur pocztowca, może być coraz bardziej agresywna w miarę upływu czasu i dotyczy każdego, kto nosi mundur. Należy zapoznać Waszego nowego szczeniaka z listonoszem i umożliwić im poznanie się. Rzadko stwarza to kłopoty, jeżeli szczenię bawi się z tą osobą lub dostaje smakołyki (od Państwa albo od listonosza). Jeżeli Wasz pies wykazuje agresję w stosunku do listonosza, należy nauczyć go wykonywania komendy „siad”, „waruj”, „zostań”, gdy ma być dostarczona poczta. Pozycję taką trzeba umacniać i łagodnie nagradzać spokojne zachowanie. Należy poprosić listonosza, żeby pozostał kilka minut w celu zapoznania się z psem.

W trudniejszych przypadkach, listonosz może zgodzić się odwiedzić Państwa po pracy po cywilnemu. Trzymając psa na smyczy w pozycji „waruj”, „zostań”, poproście Państwo listonosza (lub osobę, której zagraża zachowanie Waszego psa), żeby stał przez chwilę w odległości tolerowanej przez psa. Należy przedłużyć łagodne i kontrolowane zachowanie i utrwalać je nagradzając zwierzę. Stopniowo, po wielu dniach, listonosz może powoli zbliżać się do psa, zatrzymując się przy pierwszych objawach niechęci i kontynuować takie postępowanie, gdy pies przyzwyczai się do coraz bliższego kontaktu.

Jeżeli nie można poskromić swojego psa lub nie ma się zaufania co do jego reakcji, należy uniemożliwić mu kontakt z wchodzącymi osobami i zamknąć go w innym miejscu. Rozsądne jest umieszczenie wokół Waszego podwórka tablic z napisami ostrzegającymi o agresji terytorialnej psa („Uwaga zły pies”). Odpowiadacie Państwo prawnie za wszystkie szkody, jakie Wasz, pies może wyrządzić.

W Waszym domu pies ma swoje ulubione miejsca odpoczynku i może ich energicznie bronić, gdy tam się go niepokoi. Do tych obszarów można zaliczyć Wasze łóżko, szczególnie gdy pies śpi blisko Was, lub miejsce pod biurkiem czy stołem. Jeżeli pies robi się agresywny, gdy niepokoi się go w jego ulubionym miejscu, można zalecić dwa podstawowe rozwiązania. Pierwsze, należy rozpoznać przewidywany sposób zachowania się i ostrzegać o tym każdego. Jeżeli pies odpoczywa blisko Waszego łóżka i staje się agresywny, kiedy zbliżacie się tam, unikajcie wtedy konfrontacji z nim. Ciepłym w tonie głosem zawołajcie „chodź” i wyprowadźcie go z tego obszaru.

Alternatywnie, zablokujcie dostęp do tego miejsca tak, żeby ten sposób zachowania nie mógł być kontynuowany, np. zamykając sypialnię. W większości przypadków nie jest rozsądne karanie agresywnego zwierzęcia, szczególnie gdy znajduje się w ograniczonej przestrzeni, ponieważ zwykle kończy się to większą agresją skierowaną przeciwko Wam.