ZACHOWANIE TERYTORIALNE U KOTÓW
Większość gatunków dzikich kotów żyje względnie samotnie. Chociaż są powody, żeby wierzyć, że kot domowy jest bardziej socjalny niż wielu jego „dzikich” krewnych i często tworzy związki z innymi kotami, to jednak terytorialny instynkt u kotów domowych jest żywy i dobrze rozwinięty. Terytorialna natura kota jest w dużym stopniu odbiciem jego socjalnego zachowania. Koty domowe, które mogą kiedy chcą włóczyć się na zewnątrz, spędzają mało czasu z innymi kotami. Większość czasu wolą dzielić swoje terytorium w domu lub na zewnątrz z wybranymi kilkoma kotami lub samotnie. Im bardziej zagęszczone terytoria, tym większe napięcie między poszczególnymi osobnikami, bez względu na pleć i status reprodukcyjny. Dotyczy to zarówno kotów utrzymywanych na zewnątrz jak i w kociarniach.
Terytorium na zewnątrz może być zajęte przez wielu osobników przechadzających się w różnych okresach dnia. Koty utrzymywane jako zwierzęta domowe zajmują ograniczoną przestrzeń w domu w porównaniu z. obszarem, jaki mogłyby opanować na zewnątrz. Koty zwykle łatwo adoptują, się do przebywania wewnątrz domu, szczególnie jeżeli umieszczone są tam w młodym wieku. Niektóre kocięta, które nigdy nic były na zewnątrz, mogą stale próbować uciekać. Koty adoptowane jako dorosłe, nawet jako dorosłe włóczęgi, często dobrze czują się jako domowi ulubieńcy. Oczywiście, jest wiele indywidualnych różnic w terytorialnej naturze kotów domowych.
Agresja terytorialna
Bliskie spotkania
Między kolami dzielącymi to samo terytorium mogą pojawić się konflikty. Nie oznacza to, że koty zawsze walczą, gdy tylko spotkają się, gdy zobaczą się. każdy z nich ocenia drugiego. Czy rozpoznają jeden drugiego? Jaki był charakter poprzednich spotkań? Czy występuje wahanie i wycofywanie się, lub czy postawa jest pełna czujności i zaufania? Jeden lub dwa koty mogą zmienić zwykle uczęszczane ścieżki, aby uniknąć spotkań. Mogą zbliżać się do siebie, a w ostatniej chwili zmieniać kierunek. Mogą podchodzić do siebie bliżej żeby uzyskać informację, której nie mogli otrzymać z odległości, takiej jak zapachy wskazujące, że zwierzę jest chore a tym samym słabszym przeciwnikiem. Jeżeli żaden z kotów nie chce ustąpić, może wzrosnąć między nimi napięcie. Jeżeli jeden kot próbuje wycofać się, gdy drugi jest gotowy do walki, może mimo wszystko do niej dojść. Jeżeli żaden z kotów nie chce ustąpić lub walczyć, mogą one w końcu przejść obok siebie bezkonfliktowo. Jeżeli dwa koty mają równie silną motywację żeby prowokować przeciwnika, często dochodzi do walki. Na przykład, pewny siebie niekastrowany kocur, prawdopodobnie bardziej wywoła wrogość innego kota podczas sezonu rozpłodowego niż w innych okresach, kiedy motywacja seksualna nic jest tak duża. Koty wewnątrz lub na zewnątrz mogą zaznaczać skrobaniem lub moczem czy też kalem swoje roszczenia terytorialne i zmniejszać przy tym napięcie emocjonalne.
Konflikty między współmieszkańcami
Do konfliktu może dochodzić między kolami trzymanymi w domu, przy ich pierwszym wprowadzeniu lub też w okresie spokojnej koegzystencji. Ważnym czynnikiem może być wiek poszczególnych kotów. Kocięta osiągające fizyczną i behawioralną dojrzałość mogą np. odkryć własne poczucie własności terytorialnej lub mogą być nagle niechętnie traktowane przez innego dłużej przebywającego kota.
Koty domowe mogą wydzielić swoje własne terytorium bez walk. Koty mogą zaakceptować w czasie zabawy temperament i fizyczne zdolności innych osobników. Jednakże okresy gier mogą zakończyć się raptownie, gdy któryś z kotów wyczuje subtelną prowokację w zachowaniu drugiego osobnika. Niewielkie kłótnie terytorialne między kotami można omyłkowo wziąć za rodzaj zabawy. Czasem trzeba interweniować w czasie konfliktów między kotami, jeżeli staną się one poważne i częste. Zawsze jako najważniejsze należy wziąć pod uwagę własne bezpieczeństwo. Wasze rany będą z dużą pewnością cięższe niż odniesione przez koty. Należy chlusnąć szklanką wody lub nakryć kocem przeciwników, żeby chociaż na krótki czas przerwać walkę. Im więcej kotów jest w domu. tym prawdopodobieństwo konfliktów jest większe z. powodu pokarmu, przestrzeni i chęci zwrócenia Waszej uwagi.
Doprowadzenie do spokoju
Najlepszą drogą rozwiązania agresji terytorialnej między kotami jest unikanie czynników, które jej sprzyjają. Należy je rozpoznać i kontrolować. Czy konflikty występują w określonych porach dnia częściej niż w innych? Jeżeli tak, korzystne mogłoby być zamykanie jednego z kotów podczas tego okresu tak, żeby terytorium dzielone było w różnym czasie. Czy jeden z kotów czai się czekając na pojawienie się następnego? Czy konflikty występują w określonych miejscach domu? Takie miejsca winny być neutralizowane np. poprzez uniemożliwienie dostępu do nich. Czy do konfrontacji dochodzi spontanicznie czy przy spotkaniach?
Może być konieczne oddzielenie kota na różnym obszarze domu tak, żeby ich ścieżki nie krzyżowały się. Czy nasilenie agresji jest poważne i coraz większe, czy też jest łagodne, stałe, bez powodowania obrażeń? Jeżeli konflikty są krótkie i bez fizycznego kontaktu, być może korzystniej byłoby nie interweniować.
Jeżeli spory stają się coraz intensywniejsze, można podjąć kilka kroków. Jako tymczasowy sposób, trzeba prawie zawsze zastosować oddzielenie przeciwników, zamykając ich na własnych wydzielonych obszarach. Bez względu na to, czy zwierzęta trzymane są wewnątrz domu, wszystkie koty, które nie są przeznaczone do rozrodu powinny być sterylizowane. Jeżeli występują walki między kotami, które będą używane do rozmnażania, zwierzęta te powinny być umieszczane w klatkach lub trzymane w domach oddzielnie. W niektórych przypadkach, najprostszą metodą zakończenia konfliktów jest umieszczenie przeciwnika w innym domu, gdzie będzie on jedynym kotem.
Jeżeli żadna z tych metod nie okaże się skuteczna, należy skontaktować się z lekarzem weterynarii, który poleci Wam weterynaryjnego behawiorystę. Trzeba pamiętać, że konflikty terytorialne w kociarniach są rzeczywiście nieuniknione. Trzeba utrzymywać liczbę kotów w odpowiedniej proporcji do rozmiarów domu i osobniczych potrzeb Waszych kocich przyjaciół.
Koty z instynktem terytorialnym a ludzie
Terytorialnie agresywne koty czasami swoją uwagę mogą skierować na ludzi. Mogą skoczyć na odwiedzające nas osoby lub ugryźć je. traktując je jako intruzów. Może to wydarzyć się natychmiast po przybyciu lub znacznie później. Czasem nadchodzący atak kota sygnalizowany jest przez skradanie się za określoną osobę, czasem może być skierowany przeciwko wszystkim intruzom. Koty z takimi skłonnościami powinny być albo zamykane, żeby nie miały kontaktu z gośćmi, albo celowo należy pozwolić im przebywać w towarzystwie. Jeżeli chcecie, żeby Wasz kot przyzwyczajał się do osób Was odwiedzających, trzeba trzymać go w szelkach lub na smyczy i dokładnie nadzorować w czasie, gdy goście dają mu smakołyk. Kot powinien otrzymywać ten specjalny smakołyk tylko, kiedy są goście. Trzeba poprosić osoby odwiedzające, żeby nie dotykały pierwsze kota i tylko wtedy reagowały na zainteresowanie kota nimi. kiedy jesteście całkiem pewni, że zwierzę zachowa się przyjacielsko.
Włóczenie się na zewnątrz domu
Wpływ kastracji
Koty instynktownie badają i często patrolują swoje terytorium. Wielkość ich terytorium może się zwiększać lub zmniejszać w zależności od zagęszczenia populacji, wyczerpania naturalnych źródeł pożywienia, obecności samic aktywnych seksualnie i interakcji między agresywnymi rywalami. U młodszych kotów występują skłonności do patrolowania większych obszarów niż. u starszych zwierząt. Samce wykazują skłonności do włóczenia się po większym obszarze niż samice. Kastrowane samce mogą patrolować mniejsze obszary, podczas gdy sterylizowane samice wykazują tendencję do powiększania swoich terytoriów, Wiele kotów, które utrzymywane były w domu od urodzenia, może zwiększać swoje zainteresowanie wychodzeniem na dwór. często próbują uciekać nawet przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Sterylizacja domowych kotów może ograniczyć ich determinację ucieczki, zmniejszyć wielkość terytorium na zewnątrz i ograniczyć częstość oraz ciężkość walk kotów. Jednak samo sterylizowanie nie zniechęci kota. u którego występuje silna predyspozycja do włóczęgostwa. Zaleca się wykonanie sterylizacji kotów, które wychodzą na zewnątrz stale lub okresowo, chociażby dlatego, by zmniejszyć populację wałęsających się kotów.
Zamiana na kota domowego
Wiele kotów urodzonych jako koty wałęsające się i adoptowanych jako koty domowe niezwykle szybko przystosowuje się. Rzeczywiście, wiele wałęsających się kotów, które zostały adoptowane, pozostaje stale wewnątrz domu bez problemu. Koty, które żyją w umiarkowanym klimacie, w naturalny sposób mogą ograniczać swoją aktywność na zewnątrz, w czasie chłodnych miesięcy zimowych. Takie osobniki mogą łatwiej być utrzymywane stale wewnątrz.
Nowo nabyte i zamknięte w domu koty zwykle przechodzą przez okres tak zwanej podwyższonej aktywności. Ich pobudzenie i frustracja mogą być skierowane na niepożądane działanie wewnątrz domu jak na przykład mszczenie, nadmierne miauczenie, nasilenia aktywności w nocy. Koty te mogą próbować ucieczki przez wiele tygodni zanim pogodzą się z zamknięciem. Jeżeli tylko pojawi się okazja do ucieczki, wiele tych kotów może skorzystać z niej nawet po wielu latach. Szczególnie ważne jest umożliwienie kotu dodatkowych zajęć, bawiąc się z nim i zajmując rozrywkami, które dla obu Was są przyjemnością.
Zapobieganie włóczęgostwu
Młodemu kotu. który coraz bardziej jest zainteresowany wychodzeniem na zewnątrz, należy1 uniemożliwić okazji do ucieczki. Jedna skuteczna ucieczka na pewno będzie gwarantować, że zwierzę podejmie następne próby. Młode koty zwykle wyrastają z okresu chęci ucieczek, gdy są one zawsze nieskuteczne. Część kotów organizuje sobie ucieczki, mimo wysiłku właściciela, żeby trzymać je w domu zamknięte. Dla tych właścicieli oraz dla tych, których własne koty są przyzwyczajone już do włóczęgostwa. wysiłki mające na celu ograniczenie ich obszaru życiowego mogą być frustrujące.
Należy wiedzieć o miejscu przebywania kota, kiedy wchodzicie lub wychodzicie przez drzwi zewnętrzne. Trzeba zabezpieczyć okna i w razie potrzeby założyć siatki. Balkony, nawet te w wielopiętrowym domu. mogą być atrakcyjną drogą ucieczki dla bardziej śmiałych (lub lekkomyślnych) kotów. Trzeba zapewnić dużą różnorodność zabawek, które wzbudzą zainteresowanie kota (a nie tylko Wasze). Często należy bawić się z młodym kotem tak, żeby mniej chętnie szukał rozrywek gdziekolwiek indziej. Powinno się wysterylizować kota we właściwym wieku oraz zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii.
Jeżeli zdecydujecie się Państwo trzymać kola w domu. należy wytrwać przy takiej decyzji. Nawet chwilowe wyjścia na zewnątrz zwiększą determinację kota do ucieczki z domu. Można ułatwić przejście początkowego trudnego okresu, stosując przez krótki czas środki uspokajające w małych dawkach.
Koty mogą przeżyć szczęśliwe życie przebywając tylko wewnątrz domu |
Przepisane lekarza weterynarii leki mogą ułatwić kotu przystosować się do zamknięcia w domu. Jeżeli da się kotom odpowiedni czas i zachętę, większość dobrze przystosuje się do przebywania wewnątrz domu. Chociaż wędrówki po swoim terytorium na zewnątrz zapewniają kotu ćwiczenia fizyczne i pobudzenie mentalne, mogą one żyć szczęśliwe pozostając wewnątrz. Ryzyko urazu (wypadki spowodowane przez środki lokomocji, walki kotów, konfrontacje z innymi zwierzętami), choroby, jak również złe traktowanie, przewyższają korzyści z przebywania na swobodzie. Nie jest okrutnym zapewnienie kotom życia wyłącznie wewnątrz domu. Raczej okrutne jest narażanie ich na ryzyko przebywania poza bezpiecznym domem.